Sense of PLACe
Respect voor de cultuurhistorie en het landschap op het landgoed.
ontwikkel-
principes
De volgende principes geven richting aan de ontwikkeling van de Sence of Place.
Gelaagde eenheid
Zonnestraal is een historische eenheid met zeven tijdslagen. Alle structuren en objecten met een uitzonderlijke waarde op de cultuurhistorische waarderingskaart worden behouden en vormen de basis van het plan.
integraal herstel
De inzet van het plan is om alle mogelijkheden voor herstel en transformatie op de cultuurhistorische kansenkaart te benutten, ook als daarvoor een herschikking van landschap, routes, gebouwen en gebruik nodig is.
historische draagkracht
De cultuurhistorische waarderingskaart en kansenkaart bepalen in hoge mate waar wel en niet gebouwd wordt. De bouwmogelijkheden in het vigerende bestemmingsplan worden zo met 80% gereduceerd.
INZET VAN HET PLAN IS BEHOUD, HERSTEL EN TRANSFORMATIE
In het Toekomstplan Natuurlandgoed Zonnestraal staat het behoud van alle nog bestaande structuren en objecten met een uitzonderlijke waarde op de cultuurhistorische waarderingkaart voorop. Dat betekent het behoud van de karakteristieke landschappen (bos, heide en enggronden), de oude paden- en lanenstructuur en de monumentale gebouwen uit de tijd van De Pampahoeve, Sanatorium Zonnestraal, Fliegerhorst en Algemeen ziekenhuis.
Ook structuren en objecten met een basiswaarde worden zoveel mogelijk bewaard. Dat geldt bijvoorbeeld voor het huis met het puntdak aan de centrale Boslaan en de vloerplaat van de hangar met bunker.
Het Toekomstplan voorziet verder in het benutten van alle mogelijkheden voor herstel, reconstructie en transformatie op de cultuurhistorische kansenkaart, zoals het terugbrengen van:
– de vroegere diamantslijperij Adamas;
– historische paden en lanen met bijbehorende laanbeplanting;
– het bos in het hart van het landgoed;
– kleinschalige teelten op de enggronden;
– oorsponkelijke zichtlijnen.
CAMPUS ZONNESTRAAL IS HET HART
Campus Zonnestraal is het hart. Hier draait het om baanbrekende ideeën in wereldberoemde monumenten, het thuis van innovatieve bedrijven en instellingen rond integrale gezondheid. De restauratie, verduurzaming en het hergebruik van de gebouwen vorderen gestaag. De bezettingsgraad is hoog. Nu is de buitenruimte aan de beurt. De verplaatsing van het verpleeghuis maakt het mogelijk om verharding weg te halen en parkbos aan te planten, zodat het sanatorium weer ‘als een schip op de heide’ komt te liggen. Voor aanvullende functies, waarvoor in het monument geen plek meer is, wordt nieuwbouw in de zoekgebieden Campuspaviljoen, Bij de bunker en Hangar gerealiseerd. Deze liggen aan de gereconstrueerde houtvesterslaan dat zo een nieuwe, samenhangende tijdslaag op het landgoed vormt.
WONEN KRIJGT EEN PLEK OP DE KLEINE ENG NOORD
Kleine Eng Noord ligt buiten de vliegcontour van vliegveld Hilversum en is daarom bij uitstek geschikt als woonlocatie. De verplaatsing van het verpleeghuis hier naartoe wordt aangegrepen om een nieuw woon- en zorgconcept te realiseren dat kwetsbare bewoners in staat stelt om een betekenisvol leven te leiden. De doelgroep wordt heterogener dan die nu is, zodat bewoners elkaar kunnen helpen. Want wat de een niet (meer) kan, kan de ander wellicht nog wel. De gemene deler is de liefde voor het buitenleven, het samen de handen uit de mouwen steken te midden van al het moois op de Kleine Eng. Zo’n keuze voor een ‘groene’, gevarieerde doelgroep bepaalt ook de ruimtelijke opzet. De nieuwbouw wordt geen groot gesloten complex, maar een open verkaveling met een hoofdhuis en bijhuizen in het landschap. De bouwhoogte varieert van drie tot vier lagen. Onder het hoofdhuis bevindt zich een halfverdiepte parkeervoorziening, waar alle bewoners, medewerkers en bezoekers gebruik van mogen maken.
HERSTEL VAN DE KLEINE EN GROTE ENG
Het herstel van het landgoed strekt zich uit tot de enggronden langs de Rading. Hier komen kleinschalige, natuurvriendelijke akkers, graslandjes en fruitgaarden. De enggronden worden opnieuw verkaveld, ingericht en beheerd volgens regeneratieve principes. Het gezonde ‘Made op Zonnestraal’ voedsel komt uit de kruiden-, groenten- en bloementuinen op de Kleine Eng en van de akkers met strokenteelt en kruidenrijke graslandjes op de Grote Eng. Langs de bosrand wordt een fruit- en wijngaard aangelegd. Daar ligt ook het boerenpad dat alle activiteiten met elkaar verbindt. Op de plek van de huidige kwekerij komt een grotere kas met schuur voor de dieren. Op de plek van de huidige wijngaard is ruimte voor kamperen bij de boer met tenten en tiny houses voor gasten die het regeneratieve boeren zelf willen ervaren.